کج فهمی منتقدان از سخنان محیط زیستی رئیس جمهور در خوزستان

فرشید کریمی

این روزها کشورمان متحمل زخم های جانسوزی است که هرکدام از این دردها نفس های گربه پیر را به شماره انداخته است و در این بین یکی از درد آورترین آنها  زخمی است که هر کدام از ماها در ایجاد ان سهیم هستیم .  این سهیم بودن ممکن است  با انتفاع و بهره مند شدن از تعدی به آن باشد و یا ممکن است  ازسکوت و خفقان ما در برابر تجاوز به آن ناشی شود. این درد چیزی نیست جز تخریب محیط زیست و منابع طبیعی ، موضوعی که امروزه نه تنها به عنوان یکی از مهمترین مسائل جامعه بشری بلکه به عنوان یکی از سه رهیافت هزاره سوم شناخته می شود به این ترتیب توجه و اهمیت در صیانت و حراست از محیط زیست یکی از الزامترین و اجتناب ناپذیرترین سیاسیت هایی است که هر دولت تشنه توسعه پایدار و اقتصاد سالم به آن تمکین خواهد نمود لذا  امروزه بحث محیط زیست به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار در کنار اقتصاد ، سیاست ، فرهنگ و اجتماع مطرح می شود. دیگرگاهی است که جامعه بشری با انواعی از چالش ها و بحران های ناشی از نخریب محیط زیست دسته و پنجه نرم میکند و هر کدام از این عوامل می تواند یک جهشی به سمت نابودی تنها سیاره زندگی انسان ها منجر شود . عواملی چون جنگل زدایی ، بیابان زایی ، نابودی تنوع زیستی، گرمای جهانی ،تغییر اقلیم و انواعی از آلودگی های محیطزیست که هر یک از آنها باعث مرگ و میر مستقیم و غیر مستقیم هزاران نفر از مردم جهان می شود. هم اکنون روزانه  1885 نفر در جهان به علت آلوده بودن آب آشامدینی  بیمار میشوند و بیش از 618 میلیون نفر از آب سالم برای نوشیدن محروم هستند .

کشور ما ایران هم به طبع جامعه جهانی با مشکلات ناشی از تخریب محیط زیست دسته و پنجه نرم میکند ولی متاسفانه باید اذعان کرد این شرایط در کشور ما به مراتب بسیار بغرنج تر و پیچیده تر از سایر کشورهای جهان است . اولین بحران محیط زیست که شاید یکی از جدی ترین عوامل محدود کننده رشد جمعیت کشورمان باشد مسئله آب و کمبود آن است .ایران به دلیل اقلیم گرم و خشک خود یکی از 10 کشوری است که با بحران آب مواجه است به طوری که میزان بارندگی سالیانه در کشورمان حدود 250 میلیمتر و در متوسط خشکی های آسیا این رقم 730 میلیمتر است در واقع یک سوم کمتر از متوسط خشکی های قاره آسیا ما از مواهب نزولات آسمانی بهره مند میشویم و مضاف بر آن ،عامل سینرجیسم دیگری که بر شدت دامنه این بحران افزوده است میزان تبخیر باران است که این رقم 70 درصد کل بارندگی را شامل میشود . از مسئله آب که بگذریم موضوع آلودگی هوا وگردوغبارهایی است که  هموطنان عزیزمان در کلانشهرها و استان های غرب کشور تجربه می کنند. به گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2016 حدود 26267 نفر از ایرانیان در سال 2012 براثر الودگی هوا جان خود را ازدست داده اند و یا به اذعان معاونت پزشکی دانشگاه یزد در کشور سالانه 40 درصد مرگ و میر ناشی از بیماری قلب و عروق ، سرطان و دیابت است که ارتباط مستقیمی با آلودگی هوا دارد.

تخریب جنگل ها ، بیابان زایی ، نابودی تنوع زیستی ،آلودگی ها، خشک شدن دریاچه ارومیه ، تالاب هایی هامون ، شادگان، بختگان و صدها مورد دیگر که هر یک از انها آینه تمام نمایی است از میزان توجه و درک ما از محیطزیست و منابع طبیعی که  نیاز به بازبیی دوباره و دوباره سیاست های حفاظتی آن دارد.

اما این روزها بحث الودگی هوا و گردوغباری که در استان خوزستان به راه افتاد و موجب مخنل شدن زندگی هموطنان عزیزمان در این استان شد موجی از نگرانی های تازه ای را برای توجه پیش از پیش به محیط زیست به راه انداخت .از سخنرانی مقام معظم رهبری گرفته تا واکنش مردم عادی در فضای مجازی که خواستار رسیدگی عاجل به وضعیت استان خوزستان شدند . در این بین سخنرانی دکتر روحانی در جلسه کارگروه مقابله با گردوغبار استان خوزستان واکنش های بسیاری از منتقدان و مخالفین همراه بود. آنچه رییس جمهور در جمع مردم ایراد کردند بحث  نزول بلایا با عمل به منکرات بود که این کافی بود تا منتقدین همیشه در صحنه این سخن او را مایه کنایه و تهمت قرار دهند تاجایی که سخنان رییس جمهور را اینگونه تحریف کردند که مسبب بلایای خوزستان گناه مردم این استان است!! اما انچه دکتر روحانی در باب معنویت و محیط زیست گفنند این بود که منکر و معروف الزاما دروغ گفتن و نماز نخواندن نیست  بلکه کاشت یک درخت هم معروف است یا تخریب محیط زیست منکر است . ایشان تصریح کردند برای حل این مشکل یک طرح این است که حق آبه ها را بدهیم. حق را که ندهیم،‌ نتیجه این می شود. حق آبه نیز جزو حقوق است، مانند حق رای که یک حق الناس است حق آبه نیز ‌حق الطبیعه  و حق الارض و حق سرزمین است. طبیعت هم سنت خدا است، آب و‌ هوا از قوانین و سنت های الهی هستند و اگر با طبیعت بجنگیم، طبیعت هم با ما می جنگد و اگر حق طبیعت را ندهیم از ما باز می ستاند.

به جرات می توان گفت سخنان رییس جمهور در مورد گستردگی معنویات و منکرات الهی و ارتباط معنویت و حفظ محیط زیست یکی از معدود روزنه هایی است که می تواند نجات بخش محیط زیست و ارتقای جایگاه و منزلت آن در زندگی جامعه انسانی و فرشته نجات تزلزل انسانیت در سرار جهان باشد. حال باید از خود بپرسیم که طبیعت از کجا مسخر انسان شد ؟؟؟ چرا انسانها طبیعت را سلطه خود درآوردند ؟ چه چیزی سبب شد هزاران موجود زنده قربانی زندگی انسان ها شوند؟؟؟

پاسخ همه این سوال ها را باید در سخنرانی اخیر رییس جمهور جست ، بله معنویت ! آنچه که باعث شد تا بشر طبعیت را تسخیر کند و به جان ظریفش چنگ اندازد فرو ریختن بنای معنویت و انسانیت بود .انسان روزی طبیعت را آیت و نشانه خداوند در روی زمین می پنداشت و راه رسیدن به پروردگار را در احترام و تکریم به طبیعت و هرآنچه در اوست می دانست . طبیعت برای انسان مظهر عشق و محبت به خداوند بود، رودخانه ها ، چشمه ها ، درختان و ….همه و همه چون کورسویی بودند به سوی روشنایی ، اما از زمانی دیگرانسان انسانیت و بندگی نکرد بلکه لاف خدایی زد و خویش را صاحب طبیعت تلقی کرد و خود را جای خدا نشاند و حرص و ولع انچنان دامن او را گرفت که که دیگر نغمه ها و آواهای خوش طبیعت را نشنید و فصول رنگارنگ سال دیگر مظهر پایان و شروع دوباره نبود . با نابودی نشانه ها و خلایق خداوند انسان درباتلاق  گمراهی آشکار گرفتار آمد و هر روز در این منجلاب فرو میرود . اما طبیعت و خالق آن،  ظلمی که انسان ها مرتکب شده اند را بی پاسخ نخواهد گذاشت و هرانچه که انسان بر آن روا داشته است به آن برخواهد گشت و این را امروزه همه ما با تمام وجود خود لمس میکنیم . آنچه امروز از بحران آلودگی هوا گرفته تا سیل های خانمان سوزی که در جای جای کشورملن شاهد هستیم ماحصل نزول معنویت و انسانیت است. مادامی که هکتارها جنگل تراشیده میشود و یا هزاران موجود زنده به علم اینکه سودی برای انسان ها ندارد کشته یا از مامن خود رانده میشود شکل پنهانی از کفر است که آیه « و ما خلقنا السما و العرض و مابینهما لا عبین »( آنچه در آسمانها و زمین است بیهوده خلق نکرده ایم) بر این گفته دلالت دارد.آنچه امروز زمین را زخمی کرده است و تصویر خدا را تیره و تاریک میکند نه نیاز انسان بلکه حاصل تجمل گرایی ما انسانهاست هر روزه  به سبب پرخوری ، زیاده خواهی و طغیان حرص و ولع ما انسان ها باعث ورود میلیون ها تن زباله به زمین میشود به طور مثال در کشور ما که پرچم دار اسلام است و اسراف یکی از نکوهیده ترین رفتار در جامعه اسلامی است سالانه 15 میلیون تن مواد غذایی دور انداخته می شود که این رقم معادل غذای 35 میلیون نفر انسان گرسنه است و یا مصرف آب و انرزی در کشورما 4 برابر کشورهای اروپایی است در واقع این آمار به زبان بی زبانی به نزول معنویت و اخلاق در کشور ما را اشاره می کند . درحالی که ما از معنویت فاصله می گیریم کشورهای اروپایی به اهمیت معنویت پی برده اند ومترصد انند که اخلاق و معنویت را در زندگی خود نهادینه کنند .جان کلام این است که  بلایای امروز جامعه بشری نشات گرفته وجود ادمیان غیر فروتن و سرکش است که ماندد میکروب و ویروس هایی پنهان به شکل اپیدمی حیات انسان ها را به خظر انداخته اند و هزاران انسان و موجودات زنده در چنگال خونین انها گرفتار آمده اند .

اما سوال اینجاست که چرا عده ای بدون اینکه لحظه ای به سخنان رییس جمهور تفکر و تعمق کنند ان را مایه تهمت و افترا به قشری از مردم کشورمان قرار می دهند و از هر سخن رییس جمهور خوراک سیاسی برداشت می کنند تا به خورد مردم دهند و هرچه به زمان انتخابات نزدیک میشویم بر اهانت ها و تهمت ها افزوده می گردد. هیچ یک از ما منکر نقش دولت در مدیرت محیط زیست نیستیم اما گاهی دید منصافانه و نگاه غیر سیاسی می تواند کمک کند تا قضاوت بهتری داشته باشیم . اول اینکه رییس جمهور هیچ وقت گردوغبار را زاییده وضعیت بد حجاب دختران و زنان یا گناه مردان خوزستان ندانست بلکه  تخریب محیط زیست را اصل منکر تلقی کرد . دوما حدود 90 درصد گردوغبارهای استان خوزستان مربوط به کشورهای همسایه است و مدیریت وحل و فصل آن نیاز به هماهنگی سیاسی کشورهای دخیل در این امر دارد . سوما امروزه کسانی از تخریب محیط زیست شکوه میکنند و دولت را اماج تهمت و انتقاد غیر منطقی قرار می دهند که عامل اصلی تخریب محیط زیست در کشور هستند . انهایی که در 8 سال حکمرانی خود با انحلال عالیترین شورای نظارت و هماهنگ کننده مدیریت محیطز یست یعنی شورای عالی محیط زیست زمینه را برای تخریب طبیعت و توسعه ناسالم و ناپایدار فراهم کردند  . باید از کسانی گله مند باشیم که هورالعظیم را خشکاندند تا از آن نفت استحصال کنند ! باید شکوه را نزد کسانی ببریم که  دریاچه ها و تلاب ها را با ساختن سدهایی نظیر گتوند خشکاندند!

دولت روحانی فارغ از جنبه سیاسی موضوع ، سبزترین دولت نظام جمهوری اسلامی است که تا به امروز گام های بسیار امیدبخشی را جهت حفظ محیط زیست برداشته است ، اولین جلسه دولت در مورد نجات دریاچه ارومیه بود که امروزه این تلاش ها باعث افزایش بیش از 90 سانتیمتری سطح آب دریاچه شده است . از دیگر اقدامات افتخار آمیز دولت تدبیرو امید مقاومت در برابر 150 نماینده در مجلس نهم برای نابودی جنگل های بکر ابر ، کاهش تخریب جنگل در پی ساخت سد شفارود از 350 هکتار به 90 هکتار که مصوبه دولت دهم بود ، حذف بنزین پتروشیمی که تهدید کننده ترین عامل سلامتی مردم در کلانشهرها به شمار می رفت ، عدم اجرای طرح ویران گر انتقال آب خزر ، انسداد بیش از 9209 حلقه چاه با ذخیره آب 32 میلیون متر مکعب در سال 94 ، طرح تنفس جنگل و دها ها مورد دیگر که عزم دولت را برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی کشور نشان می دهد. اما این به معنای کافی بودن اقدامات زیست محیطی دولت نیست و هرگز دولت به تنهایی قادر به اجرای سیاست های زیست محیطی نخواهد بود در نتیجه برای آنکه کشتی به گل نشسته محیط زیست کشور را به دریای خروشان برگردانیم باید تک تک اعضای جامعه در هر پست و مقام و شخصیتی که باشند تلاش کنند و یاد بگیرم که به جای آنکه همیشه از تاریکی ها گله کنیم برخیزم و شمعی را روشن نماییم و این نکته را هر روز زمزمه کنیم که آنچه در آینده مرزها را می شکافد قدرت نظامی نیست بلکه کمبود منابع غذایی و آب خواهد بود .

رونوشت در روزنامه آفتاب یزد